Haberci30 Hakkari Haberleri

Yeşil Sol Hakkari Milletvekili Avukat Onur Düşünmez, Türkiye’nin imzaladığı Ottawa Sözleşmesinin yükümlülüklerini yerine getirmesi, sınır bölgeleri ve kırsal bölgelerde bulunan mayınların temizlenmesi için Meclis araştırması açılmasını teklif etti.

Düşünmez, Meclis'e sunduğu araştırma teklifinde Hakkari, Hatay, Şanlıurfa, Siirt, Mardin, Ağrı, Şırnak, Batman, Diyarbakır, Tunceli Bingöl, Kars, Ardahan, Gaziantep ve Van illerinin kara mayını sorunundan en çok etkilenen iller olduğunu, bu mayınların sadece sınır boylarına değil, sınırın iç kısımlarına yani sivil yerleşim alanlarına da döşendiğini vurguladı.

Mayınların; başta çocuklar olmak üzere masum ve korumasız binlerce sivil kişinin ölümüne ya da sakat kalmasına neden olduğunu ileri süren Düşünmez, kara mayınlar toprağın altında aynı etkiyle hiçbir doğa olayından etkilenmeden 75 yıl boyunca kaldığını kaydetti.

Türkiye'nin Ottawa Sözleşmesine imza attığını anımsatan Düşünmez, "Ottawa Sözleşmesi taraf devletlere mayın ya da serbest patlayıcı riski olan bölgelerin taranması, haritalanması, işaretlenmesi, temizlenmesi, mayınlı bölgeler yakınında yaşayan sivil halkın eğitimi, mayın, serbest patlayıcı hakkında sorumluluk, stokların imhası, mağdurlara yardım konularında yükümlülükler getirmektedir" ifadelerini kullandı.

Ottawa Sözleşmesi kapsamında Türkiye'nin en geç 1 Mart 2008’den itibaren depolarında bulunan mayınları imha etmiş olması gerektiği, en geç 1 Mart 2014’e dek toprağa döşeli tüm mayınları temizlemiş olması gerektiğini belirten Düşünmez, Türkiye bu yükümlülüklerini yerine getirmediği için on yıllık ek süre istediğini hatırlattı.

Türkiye’nin ek süre talebi raporunda, temizlemenin taahhüt edildiği ilk on yılda mayın sebebiyle 56 sivilin hayatını kaybettiği, 112 sivil ise yaralandığını belirten Düşünmez şu ifadeleri kullandı:

"Toprağa gömülü bir milyondan fazla mayın bulunduğunu belirtilmiştir. Türkiye’ye sekiz yıl ek süre verildi. Ancak temizliğin bu tarihe kadar da tamamlanamamasından dolayı 1 Mart 2022 ile 31 Aralık 2025 arasını kapsayan 3 yıl 9 aylık yeni bir ek süre talebinde bulunuldu. Ayrıca, bu süre sonunda da tekrar ek bir uzatmaya ihtiyaç duyulacağı bildirilmiştir. 2022 yılına kadar Türkiye, sınırları içerisindeki mayınları imha etmekle yükümlüydü ancak 18 yıllık süreçte Ottawa Sözleşmesi’nin yükümlülüklerinin hiçbiri yerine getirilmemiştir. Anlaşmanın kesin hüküm ve yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde Türkiye gecikmiştir ve sürekli ek zaman talep etmektedir. Mayınlı alanların temizliğinde yaşanan her gecikme, önlenebilir olan daha fazla mağduriyet ve kayıpla sonuçlanmaktadır. Hayvancılık ve mevsimlik tarım işleriyle uğraşan binlerce sivil vatandaş ve özellikle de çocuklar mayın tarlalarında hayatlarını kaybetmektedir.

Mayın riskli alanların taranması ve insanların anlayacağı dilde, yani mayınların bulunduğu Kürt illerinde Kürtçe afiş ve işaretlemeler yapmayı, tehlikeli bölgeleri tanıma ve oralardan uzak durma konusunda sivil halka risk eğitimlerinin verilmesi, mağdurlara yardım ve çalışmaların eş güdümünü sağlayacak merkezlerin oluşturulması konusunda ilerleme sağlanmalıdır. Kara mayınları ve serbest patlayıcıları konusunda ortadan kaldırıcı ve etkisizleştirici önlemlerin bir an önce alınması için ivedilikle iç hukukta düzenlemenin yapılması gerekmektedir ve aynı zamanda, mayın temizliğine artık ertelenmeksizin hemen başlaması gerekmektedir.

Türkiye’nin, imzacısı olduğu Ottawa Sözleşmesinin yükümlülüklerini ertelemeksizin yerine getirmesi, sınır bölgeleri, sınırın iç kısımları, kırsal bölgelerde bulunan söz konusu mayınların temizlenmesi amacıyla yürütülecek çalışmaların ve atılacak adımların belirlenmesi için Meclis araştırması açılmasını talep ediyoruz."